Madison Morrison's Web / Second /
Ten poems from Second (Polish)
Dziesięć poematów z tomiku Second

Dziesięć poematów z tomiku Second

Translated by Magdalena Kuckertz

Kline Blarney Castle

1

Odyseusz opuszcza ojczyznę z powodu wojny trojańskiej

Pod pretekstem zemsty za porwanie Heleny

Tak na prawdę jednak, by uciec od Antyklei i Penelopy.

Jego matka jest największym problemem,

Gdyż jedynie po jej śmierci może powrócić.

 

Umiera ona z tęsknoty za Odyseuszem,

Po samotnym życiu z Laertesem,

Który w końcu ją porzuca.

Penelopa straciła męża, bo starała się go

Usidlić małżeństwem, przed którym się bronił.

 

On jednak wybrał magiczną wieź z Kirke

Zamiast niej, jak i wolę wolności Kalipso

Zamiast Kirke, i okazuje to

Zostając siedem lat u nimfy.

W końcu powraca, lecz w przebraniu.

 

W tym czasie Penelopa wybiera nieznajomego,

Organizując prawdziwe egzogamiczne zawody.

Aby ponownie zdobyć żonę i uniknąć

Losu Menelaosa, Odyseusz

Morduje brutalnie wszystkich konkurentów.

 

Jednakże wyrusza w drogę ponownie.

2

Syn Zeusa i Mai (córki

Atlasa), brat Apolla, któremu bydło

Ukradł w dniu swoich narodzin. Powracając

Do domu napiął strunami skorupę żółwia.

Oczarowany dźwiękiem liry Apollo mu wybaczył.

 

Przywódca dusz, posłaniec, zastępuje

Iris, oszukuje Apolla,

Przeszukuje własność; jest, jak

Odyseusz, rozważny, przebiegły, zakłamany.

Nie jak O., jest również zaczarowany.

 

Daje cywilizowanemu człowiekowi jemu

Najbardziej potrzebne narzędzia: alfabet,

Cyfry, astronomię, muzykę.

Kupcowi: wagę i miarę,

Uprawę drzewa oliwkowego.

 

Poecie, który go w Arkadii

Opiewał, przedmioty kultowe:

Drzewo palmowe, rybę, liczbę cztery.

W jego kapeluszu podróżnym, z kijem

Oplecionym wężami i w sandałach ze skrzydłami

 

Jest tajemniczy, skryty, niewidzialny.

3

W rozdziale 50 swojego dzieła

Cervantes poleca Donowi

Romanse rycerskie w nadziei, że

„Przepędzą melancholię i

Poprawią twoje samopoczucie, jeśli się pogorszy”.

 

Mówi o jeziorze pełnym smoły, gorąco

Gotującym, z którego głos daje znak rycerzowi

Aby za nim podążać, a on bezzwłocznie

Porzucając myśli o sobie samym, zanurza się

W sam środek gotującego jeziora

 

Aby odnaleźć się na kwitnących łąkach,

Piękniejszych od Pól Elizejskich. Wówczas to

Ukazuje się potężny zamek, jego ściany

Są z masywnego złota, a bramy hiacyntowe.

Skąd wychodzi grupa dziewcząt,

 

Kąpią i ubierają rycerza, i karmią go.

Po skończonej biesiadzie - rycerz

Dłubie w zębach - ukazuje się dziewica,

Najpiękniejsza ze wszystkich, przysiada się do niego

I opowiada, co to za zamek, i dlaczego

 

Mieszka tu zaklęta.

4

Przypomnijmy sobie, Homer w VI pieśni Odysei,

Budzi śpiącego na piasku rozbitka

Odyseusza krzykami towarzyszek Nauzyki,

Którą zatrzymuje Atena

 

Aby Odyseusz - porównany przez poetę

Do zmoczonego deszczem lwa górskiego -

Mógł spostrzec urodę córki królewskiej

I wykazać się elokwencją, zakrywa

Swą nagość listkiem oliwnym.

 

Homer (Odyseusz) porównuje pannę

Do Artemidy, córki Zeusa.

Jej wdzięczna postać przypomina bohaterowi

Widok młodej palmy

Niedaleko ołtarza Apolla na Delos.

 

Z wdziękiem i namiastką mądrości Nauzykaa

Odpowiada, zapewnia Odyseusza

O gościnnym przyjęciu, i rozwiewa

Obawy swoich towarzyszek, którym nakazuje

Go wykąpać, tego obcego przysłanego przez Zeusa.

 

Niektóre z nich widzą w niej zwierciadło duszy.

5

W pieśni 7 Homer opisuje sad

W kraju Feaków: kwiaty, owoce,

Winnice - a nawet warzywa.

Z fontanny płynie czysty strumień

Do samego pałacu.

 

Gdy Odyseusz przekracza próg, goście przygotowują

Końcową obiatę na cześć Hermesa. Niewidzialny

Dociera do króla i królowej; ujawnia

Swoją obecność, splata dłońmi

Kolana matczynej Arecie.

 

Alkinoos zwraca się do niego jak ojciec,

Przesadza Laodama, swojego jedynego syna,

Z miejsca obok tronu. Podnosząc się z popiołu

Paleniska, bohater zasiada na miejscu

Syna, do jadła i napojów.

 

Później Cervantes skłania Kichota by wychwalał

Zalety Amadisa z Walii -

Na korzyść Sanczo. Potem pod pozorem

Zmiany  tematu, Don mówi,

Że malarz „musi naśladować najlepszych malarzy”.

 

Że  ta zasada odnosi się do wszystkich rodzajów działalności.

To prawda mówi, ten, kto chce być znany z

Cierpliwości i roztropności, musi

Naśladować Ulissesa, w jego osobie

Homer uwidocznił te cnoty;

 

Tak jak - kontynuuje Don - Wergiliusz,

W Eneidzie, przedstawia nam obraz

Posłusznego syna, zręcznego, odważnego,

Rozważnego przywódcy. Oni opisują ich,

Mówi, nie tak, jakimi byli,

 

Lecz tak, jakimi być powinni, aby służyć przykładem

Dla przyszłych pokoleń.

6

Hermes, aby wesprzeć Odyseusza

W walce z czarami Kirke, daje mu

Moly, czarodziejską roślinę, w której czarnych

Korzeniach i białych kwiatach niektórzy

Dopatrują się symbolu natury ludzkiej.

 

Hermes jest osobiście pośrednikiem

Między niebem a ziemią,

Światem i podziemiem, gdzie,

W pieśni 11, Odyseusz,

Upodabnia się do Hermesa.

 

Alegoryczny sposób czytania jest zawsze

Niebezpieczny, ale jednocześnie nieunikniony.

Dla neoplatonisty moly była równoznaczna z

Paideią, wychowaniem

Które umożliwia ludzkości zapalić

 

W niej płomień światła, a ciemność

Jej ziemskiego i zmysłowego bytu rozproszyć. Hermes

Po trzykroć wielki rozdał to światło.

Dla alchemika moly oznaczała

Lapis, kamień transmutacyjny,

 

Lub transformację świadomości.

7

Faust to inna historia: magiczny

Odyseusz; przeciwieństwo Eneasza, przenika

Przez średniowiecze; ale ciągle homerycki,

Ten duch towarzyszy przez życie Goethemu.

(A może Goethe jemu towarzyszy?)

 

Zaczynamy prologiem w niebie: Mefistofeles

Otrzymał pozwolenie na wystawienie

Duszy bohatera na próbę, Bóg

Jest pewien, że poniesie klęskę.

Sztuka rozpoczyna się, gdy Faust

 

Zawiązuje pakt z Mefistofelesem,

Którego będzie sługą, jeśli Faust,

Na skutek mu przysporzonych uciech,

Wykrzyknie, „trwaj chwilo, jesteś piękna!”  

Po czym następują próby zaspokojenia,

 

Kończące się incydentem z Małgorzatą,

Którą Faust, podżegany przez Mefistofelesa,

Aczkolwiek nie bez walki

Wewnętrznej uwodzi, przez co

Przyczynia się do jej nieszczęśliwej śmierci.

 

W tym miejscu kończy się Część I.

8

Akcja Części II jest złożona,

A jej symbolika mroczna. Składa się z

Dwóch wątków, w pierwszym

Dochodzi do incydentu z Heleną, pierwotnie

Stworzonego przez Goethego jako osobny poemat.

 

Helena, symbolizująca perfekcyjną piękność

Ukazaną w sztuce greckiej, zostaje wyprowadzona

Z Hadesu i jest namiętnie prześladowana przez Fausta,

Jednak zostaje mu wydarta. Euforion,

Ich syn, personifikujący zjednoczenie

 

Klasyki z romantyzmem, również

Reprezentuje Lorda Byrona, znika

W płomieniach. W drugim wątku Faust,

Oczyszczony, oddaje się służbie

Ludzkości, wydzierając morzu ląd.

 

Jednak troski nękają go i oślepiają.

Zadowolony, że wykonał dobre

Dzieło, mówi znikającej chwili,

„Trwaj, jesteś piękna”,

I upada martwy. Piekło usiłuje zawładnąć jego

 

Duszą, lecz aniołowie zabierają ją ze sobą.

9

 „Wspomnienia z domu umarłych”, dzieło

Które zapowiada dojrzałego Dostojewskiego,

Jest jego częścią, wyłaniającą się

Z najgłębszych poziomów jego osobowości.

Tu jego tragiczna intuicja

 

Wyrażona jest w jej najmniej zniekształconej

I bezwzględnej formie. Sięgające poza sztukę

I literaturę dzieło plasuje się

Między największymi mistycznymi objawieniami

Ludzkości (por. Augustyn, Pascal).

 

Irracjonalne podłoże wszechświata -

Poza wszelkimi granicami między

Dobrem a złem - jest wyrażone w tej

Nieoczekiwanej, paradoksalnej

Formie. Rozpatrzone jako literackie

 

Osiągnięcie, jest najoryginalniejszym

Dziełem Dostojewskiego, równocześnie też

Jego najsmutniejszym, a nawet „okrutnym”. Nie

Powinno być polecane tym, którzy nie są

Wystarczająco silni, by je pokonać

 

Lub zbyt niewinni, aby się nie zatruć.

10

Fitzgerald w „Postscriptum” broni

Pieśni 24 przed separatystami,

Którzy, jak Arystofanes szybko,

Zinterpretowali wers 296

Pieśni 23 jako „cel” poematu.

 

„Ten wers”, mówi Fitzgerald, „w którym

Odyseusz i Penelopa udają się na spoczynek,

Mógłby być zakończeniem staromodnego

Filmu, lecz nie eposu

Takiego jak ten.” Pieśń 24,

 

Zaznacza, jest całkowicie homerycka. Wzmianki

O Laertesie w innym miejscu na to wskazują; również

Nawiązania do skutków walki

Z konkurentami. „Porównanie Penelopy

Z Klitajmestrą.............zamyka tę kwestię.”

 

Aczkolwiek istnieje „inny powód” mówi,

„Bardzo ważny. Jeżeli przypadkowym zamiarem

Homera w Odysei było zakończenie

Iliady, to pieśń 24 rzeczywiście zamyka

Oba eposy.........Agamemnon

 

I Achilles są tu wśród zmarłych

Zjednoczeni, i, tak jak Iliadę zamyka

Pogrzeb Hektora, tak Odyseja nie

Kończy się, nim nie zostanie opisany

Pogrzeb Achillesa.” Oto dowód,

 

Że spójność obu eposów to kwestia argumentacji.